Skrzynia Multitronic to jedna z najbardziej charakterystycznych konstrukcji stosowanych przez Audi. W przeciwieństwie do klasycznych automatów, które korzystają z zestawu przekładni planetarnych, Multitronic jest przekładnią bezstopniową typu CVT (Continuously Variable Transmission). Oznacza to, że nie posiada tradycyjnych biegów – zamiast nich stosuje system dwóch stożkowych kół połączonych metalowym łańcuchem, dzięki czemu przełożenie może się zmieniać płynnie i bez zauważalnych skoków.
Olej w tej skrzyni odgrywa znacznie większą rolę niż w zwykłym automacie. Nie tylko smaruje i chłodzi, ale przede wszystkim przenosi ciśnienie hydrauliczne sterujące przełożeniami i sprzęgłem. Każde zanieczyszczenie, każdy spadek jakości czy lepkości oleju ma więc bezpośredni wpływ na pracę całego układu. Z tego powodu regularna wymiana płynu jest absolutnie kluczowa dla zachowania żywotności przekładni.
Dlaczego olej w Multitronicu traci swoje właściwości?
W czasie eksploatacji olej przekładniowy ulega naturalnemu zużyciu. Wysoka temperatura pracy (nawet 120°C), kontakt z metalowymi elementami oraz wilgoć powodują stopniowy rozkład dodatków uszlachetniających. Z czasem płyn traci lepkość, co prowadzi do spadku ciśnienia w układzie hydraulicznym, a tym samym do nieprawidłowego działania mechatroniki i łańcucha napędowego.
Dodatkowo w oleju gromadzą się drobne opiłki metalu i pył ze sprzęgieł, które – jeśli nie zostaną zatrzymane przez filtr – zaczynają krążyć w układzie i przyspieszają zużycie elementów roboczych. Nawet najlepszy olej nie jest wieczny, dlatego Audi zaleca jego wymianę co 60 000 km, choć w praktyce bezpieczniej jest robić to co 40–50 tysięcy, zwłaszcza przy jeździe miejskiej lub częstych korkach.
Pierwsze sygnały, że olej w skrzyni Multitronic wymaga wymiany
Objawy zużytego oleju pojawiają się stopniowo – początkowo są subtelne, jednak z czasem stają się coraz bardziej wyraźne. Warto je znać, aby zareagować odpowiednio wcześnie.
1. Szarpanie przy ruszaniu lub zmianie kierunku jazdy
Kiedy olej traci swoje właściwości smarne, sprzęgło w Multitronicu zaczyna działać z opóźnieniem. Kierowca może odczuć delikatne szarpnięcie przy ruszaniu lub podczas przełączania z trybu D na R.
2. Opóźniona reakcja na gaz
Przy przyspieszaniu silnik wchodzi na obroty, ale samochód reaguje z opóźnieniem – to typowy sygnał, że ciśnienie w układzie hydraulicznym jest zbyt niskie z powodu zużytego płynu.
3. Wibracje i nierówna praca skrzyni
Wibracje przy stałej prędkości lub lekkie drgania w momencie przyspieszania to znak, że olej nie zapewnia już odpowiedniego smarowania metalowego łańcucha napędowego.
4. Zmiana dźwięku skrzyni
Nowa skrzynia Multitronic pracuje bardzo cicho. Jeśli pojawia się metaliczny szum, wycie lub buczenie – to znak, że w układzie znajduje się zanieczyszczony lub stary olej.
5. Tryb awaryjny (Limp Mode)
W skrajnych przypadkach komputer skrzyni wykrywa nieprawidłowe ciśnienie lub przegrzewanie oleju i włącza tryb awaryjny. Samochód zaczyna wtedy pracować tylko na jednym „przełożeniu”, by uniknąć uszkodzeń.
Jak sprawdzić stan oleju w skrzyni Multitronic?
W odróżnieniu od wielu starszych przekładni, Multitronic nie ma tradycyjnego bagnetu do kontroli poziomu oleju. Sprawdzenie jego stanu odbywa się za pomocą komputera diagnostycznego oraz pomiaru temperatury.
Mechanik w serwisie odczytuje dane z czujnika temperatury i porównuje je z aktualnym poziomem płynu. Prawidłowy pomiar wykonuje się, gdy olej ma ok. 35–40°C – w tym momencie płyn powinien lekko wypływać z korka kontrolnego.
Kolor i zapach oleju mówią bardzo dużo o jego kondycji:
-
Jasnoczerwony i przejrzysty – stan idealny.
-
Brązowy lub ciemny – oznaka starzenia.
-
Czarny i przypalony zapach – olej wymaga natychmiastowej wymiany.
Warto też zwrócić uwagę, czy w misce olejowej nie ma opiłków – ich obecność to znak zużycia łańcucha lub kół stożkowych.
Konsekwencje jazdy z zużytym olejem w Multitronicu
Ignorowanie objawów zużytego oleju może prowadzić do bardzo kosztownych awarii. Najpierw cierpi moduł mechatroniczny, który przestaje prawidłowo sterować ciśnieniem hydraulicznym. Następnie zużyciu ulega łańcuch napędowy – metalowy pasek ślizga się po stożkach, powodując ich wytarcie.
W dalszej kolejności skrzynia zaczyna przegrzewać się, a czujniki rejestrują błędy temperatury i ciśnienia. Jeśli mimo to kierowca kontynuuje jazdę, dochodzi do spalenia tarcz sprzęgłowych i zatarcia przekładni. Wtedy naprawa może kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Dla porównania, koszt regularnej wymiany oleju to ułamek tej kwoty – dlatego profilaktyka zawsze się opłaca.
Jak wygląda wymiana oleju w skrzyni Multitronic?
Proces wymiany oleju w skrzyni Multitronic wymaga dokładności i odpowiednich narzędzi. W odróżnieniu od zwykłych automatów, tutaj konieczne jest zachowanie idealnej czystości, aby żadne zanieczyszczenia nie dostały się do układu.
-
Podgrzanie skrzyni do temperatury roboczej – około 40°C.
-
Opróżnienie układu – spuszcza się stary olej z miski i układu hydraulicznego.
-
Demontaż miski olejowej i wymiana filtra – filtr to kluczowy element zatrzymujący opiłki metalu.
-
Czyszczenie magnesów – na dnie miski znajdują się magnesy zbierające metaliczne drobiny.
-
Montaż nowej uszczelki i napełnienie układu nowym olejem.
-
Pomiar poziomu płynu przy odpowiedniej temperaturze.
-
Procedura adaptacyjna – komputer skrzyni dostosowuje się do nowych parametrów lepkości oleju.
Wysokiej jakości zestawy do wymiany zawierające olej, filtr, uszczelki i szczegółową instrukcję można znaleźć m.in. w ofercie olej do Multitronic, która obejmuje produkty przeznaczone dla różnych wersji przekładni Audi.
Jak dbać o olej w Multitronicu, aby służył dłużej?
Olej w tej skrzyni starzeje się nie tylko od przebiegu, ale także od stylu jazdy. Kierowca ma więc realny wpływ na jego trwałość. Warto przestrzegać kilku prostych zasad:
-
Nie ruszaj gwałtownie, zwłaszcza na zimnym silniku.
-
Unikaj długiego trzymania auta na biegu D z wciśniętym hamulcem.
-
Nie cofaj pod górę – w tym trybie skrzynia jest najbardziej obciążona.
-
Regularnie kontroluj poziom płynu podczas przeglądów.
-
Zmieniaj olej częściej, jeśli samochód pracuje w mieście lub w korkach.
Dzięki tym nawykom można znacząco wydłużyć żywotność skrzyni i uniknąć kosztownych napraw.
Czy wymianę oleju można przeprowadzić samodzielnie?
Teoretycznie tak, jednak wymaga to wiedzy i odpowiedniego sprzętu. Skrzynia Multitronic jest bardzo wrażliwa na błędy – niewłaściwa temperatura podczas zalewania, zły poziom płynu czy użycie nieoryginalnego oleju mogą zakończyć się awarią.
Dlatego zaleca się, aby wymianę wykonywał warsztat specjalizujący się w skrzyniach CVT. Tylko wtedy można mieć pewność, że poziom płynu, ciśnienie i adaptacja zostały wykonane prawidłowo.
Oznaki, których nie wolno lekceważyć
Jeśli w samochodzie pojawią się objawy takie jak:
-
nagłe spadki mocy,
-
tryb awaryjny,
-
wyraźne drgania przy przyspieszaniu,
-
metaliczny dźwięk z przekładni,
to znak, że olej w skrzyni jest już w stanie krytycznym. W takiej sytuacji nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty.
Zadbany Multitronic potrafi przejechać nawet 300 tysięcy kilometrów bez awarii, ale tylko pod warunkiem regularnych wymian oleju i prawidłowej eksploatacji. Wystarczy odrobina uwagi i systematyczności, by skrzynia pracowała płynnie, cicho i bezproblemowo przez długie lata.
